Dada Manifestosu Tristan Tzara (1918)"Bir sanat yapıtı, yasa gereği, nesnel olarak, herkes için hiç bir zaman güzel değildir. Demek ki eleştiri gereksizdir, eleştiri her birey için, yalnızca öznel olarak, ve en küçük bir genel nitelik taşımaksızın vardır. Bütün insanlığın ortak psişik temelini bulduk mu sanıyorsunuz? İsa'nın girişimi ve kutsak kitap, geniş ve iyilikçi kanatların altında şunları gizler: boklar, hayvanlar, günler. Şu sonsuz, biçimsiz çeşitlemeyi yani insanı oluşturan kaosa düzen vermeyi nasıl isteyebiliriz ki? "Komşunu sev" ilkesi bir ikiyüzlülüktür. "Kendini tanı" bir ütopyadır ama daha kabuledilebilir niteliktedir çünkü içinde kötülüğü de barındırır. Acımak yok. Katliamın ardından bize arınmış bir insanlık umudu kalır."
Şamil bugün bir sohbet esnasında "Ne demek Umut DADA?" diye sorunca eve gelip kütüphanedeki kitapları karıştırmaya başladım. Tristan Tzara'nın Dada Manifestoları kitabını baştan sona göz bir gezdirdim. Nedir DADA? sorusunu bir kenara bırakdım ve yukarda bir parçasını koyduğum manifestonun 90 yıl sonra bugün hala ne kadar güncel olduğunu düşündüm kaldım.
3 yorum:
abicim hakketten senin meslegin ne? bizi yiyon dimi yillardir muyendisim diye. dotu yanik it gibin dolaniyon dunyayi bu bir, sor dadaizmdir, modern sanattir hepsine vericek cevapin var bu iki, enterasan islerle mesgulsun (misal mandolinden bas gitara dikey gecis) bu uc, radyasyonlusun bu dort...haketten senin ford prefect olduunu dusunmeye basladim ben... hayirlisi...
Dada kelime olarak bişi demek deil galiba. Ama aklımda şöyle bir şey kalmış; dadaist bir film izlemiştim ve orda bazı insanlar kameranın karşısına geçip "dadadadadadadada" diye bağırıyordu. Şöyle düşünmüştüm, bu insanlar 1. dünya savaşının yıkımını yaşamış bir kuşağın insanları, bu savaş da mekanize yıkım teknolojilerinin ilk büyük ölçekli görünüşü. Yani aceba makinali tüfee mi gönderme yapıyor, diye düşünmüş idim.. Bak adam da " Katliamın ardından bize arınmış bir insanlık umudu kalır" demiş.
dada için proto-postmodernizm yakıştırmasını yapanlar da var.. aslında şu anda sanatta postmodern diy etiketlenen birçok olgunun temeli dada hareketi. karşı-sanat diye çıkıp zamanla sanatı değiştirmek suretiyle dahil olmuş içine ister istemez, postmodern hareketlerden bir farkı da bu tez-antitez olayı belki de..
Yorum Gönder