Yenice Jale Erzen Hocanın Fotograf Notları kitabını bitirdim. Kitaptan öğrendiğim bir çok yeni şey olmasına rağmen duruşunda beni rahatsız eden bir taraf vardı. Jale Hoca diyor ki;
"Kendi biçimsel ifadesini geliştirmiş ve bunu tutkulu bir biçinde uygulayan fotograf sanatçılarına iyi bir fotograf nasıl üretildiği sorulduğunda çoğunun yanıtlarında teknik ve estetik temel ile ilgili birşey duymayabiliriz. Gerçekten de sanatın başladığı yerde artık bütün teknik ve estetik, yani biçimsel kaygılar birer refleks halini almış, yerini sanatçının özgün ifadesini biçimlendiren özel kaygılara bırakmıştr."
Ve can alıcı yeri geliyor paragrafın,
"Ama, bir matematikçi ileri düzeylerde toplama ve çıkarma gereksinimi olmadığı halde bunları bilmesi gerektiği ve bütün işlemlerini bunlar üzerine oturttuğu gerçeği yada atletizmde en ileri noktaya varıldığında dahi kasları geliştiren basit hareketlerin önemi olduğu gibifotograf sanatında da sanatsal ifadenin temellendiğibazı temel anlayışlar, düzenler ve ilişkiler vardır. Bunlar kural olmasalar da, eğer fotograf diğer çeşitli sanatsal ifadeler gibi bir disiplin ise bazı kesin teknik ve estetik uygulamaları gözardı edemez. "
Son cümle,
"Bir fotograf sanatçısı zamanla bunları bilerek ya da sezgileriyle aşabilir, ama yokmuş gibi davranamaz"
Hakikaten böylemidir, fotograf ödelinde değerlendirdiğimizde, evet fotografçı diye tabir ettiğimiz, işi iyi fotograf çekmek olan kişilerin bilmesi ve uygulaması gereken bir kuralları silsilesi vardır. Çünkü onların ürettikleri fotografın kalitesi önemli ölçüde ilgili kuralların doğru biçimde uygulanması ile ilşkilidir. Burda fotografçı için tanımladığımız başarım ölçütü fotografın görüntü kalitesidir. Fotograf sanatçısı için başarım ölçütümüz nedir? Bu nesnel bir soru gibi hissediyorum. Benim bu soruya cevabım fotograftaki dil, şiirsellik, beklenmediklik, bende olanları bana sunum biçimi gibi uzayıp giden bir liste iken bu başarımların sağlanması için bilinmesi gereken kesin teknik ve estetik kuralları listeleyemiyorum.
(Bir Lomography Örneği)
Çok sevdiğim, hatta belkide en sevdiğim fotograf akımı diyebileceğim lomography 10 tane kural tanımlıyor. Bu kurallar ;
1. LOMO'nuzu (Fotograf Makinanızı) sürekli yanınızda taşıyın
2. Gündüz gece demeden sürekli fotograf çekin
3. Lomogragraphy'i hayatınızın bir parçası haline getirin
4. Kalça seviyesinden çekim yapın
5. Nesnelere olabildiğince yaklaşın
6. Düşünmeyin
7. Hızlı olun
8. Önceden ne çektiğiniz bilmeniz gerekmez
9. Hatta sonra da bilmeseniz olur
10. Kuralları kafanıza takmayın
Bu kurallara uyan binlerce insan sürekli fotograf üretiyor. Binlerce fotografı birlikte sergiliyor ve eğleniyorlar. Bu noktada, bu yapılanın kalitesi için hakikaten estetik ve teknik kurallara ihtiyacımız var mı?
P.S. Lomography hakkında ayrıntılı bilgi için http://www.lomography.com/
Kitap, YGS yayınlarından çıkmış. İlker Maga'nın Ara Güler ile yaptığı röpörtajı içeriyor. Kolay okunur bir kitap.
